Periferik Arter Hastalığı Nedir?
Periferik Arter Hastalığı Nedir?
Atardamarların daralması veya tıkanmasıyla karakterize bir durumdur. Periferik arter hastalığı, bacaklardaki kan akışını etkiler. Ağrı, kramplar veya yorgunluk gibi semptomlara neden olur. Aterosklerozdan (plak birikimi) kaynaklanır.
Diyabet, yüksek tansiyon ve sigara kullanımı gibi faktörlerle ilişkilendirilir. Tedavi, yaşam tarzı değişikliklerini, ilaçları ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleyi içerebilir. Erken teşhis ve yönetim, komplikasyon riskini azaltabilir.
Periferik Arter Hastalığı Belirtileri
Bacaklarda, ayaklarda veya parmaklarda ağrı, yanma hissi veya ağrı, özellikle yürürken ortaya çıkabilir. Bir veya her iki bacağın alt kısmında soğukluk hissi olabilir. Bacakların veya ayakların cildinde renk değişiklikleri görülebilir. Cilt soluk, mavimsi veya kırmızımsı bir renk alabilir.
Ayaklarda veya bacaklarda iyileşmeyen yaralar veya ülserler oluşabilir. Tırnakların büyümesinde yavaşlama ve bacaklardaki saçların dökülmesi belirtisi olabilir. Doktor muayenesinde, bacaklardaki nabız noktalarında zayıf veya hiç nabız alınamayabilir.
Erkeklerde, ereksiyon sorunlarına neden olabilir. Periferik arter hastalığı belirtileri görüldüğünde, doktorunuza başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini önleyebilir. Komplikasyon riskini azaltır.
Periferik Arter Hastalığı Risk Faktörleri
-
Sigara, arterlerde daralmaya ve tıkanmaya yol açabilir.
-
Yüksek kan şekeri seviyeleri, arterlerde hasara neden olabilir.
-
Kolesterol birikimi arterlerde plak oluşumuna yol açar.
-
Kan damarları üzerinde artan basınç, damar hasarına neden olabilir.
-
Fazla kilo, kalp ve damar sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
-
Düzenli egzersiz yapmamak, damar sağlığını olumsuz etkileyebilir.
-
Yaş ilerledikçe risk artar. Erkeklerde daha yaygındır.
-
Ailede hastalığın öyküsü, riski artırabilir.
-
Bazı inflamatuar hastalıklar ve enfeksiyonlar arter sağlığını etkileyebilir.
Periferik arter hastalığı risk faktörleri yönetimi önemlidir. Hastalığın gelişimini önler. Durumun ilerlemesini yavaşlatır.
Periferik Arter Hastalığı Tanısı Nasıl Koyulur?
Doktor, arterlerde anormal nabız ve kan akışı eksikliğine işaret edebilecek belirtiler arar. Bacaklarda renk değişiklikleri, yara iyileşmesinde yavaşlık gibi semptomları değerlendirir. Doktor, hastanın ailede kalp hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları hakkında bilgi toplar.
Ankle-Brachial Index testi, bacaklardaki ve kollardaki kan basıncını karşılaştırarak yapılır. Normalden düşük bir ABI oranı, hastalığın göstergesi olabilir. Doppler ve ultrason testleri, kan akışını ve damarların yapısını görselleştirmek için kullanılır. Anjiyografi testi sırasında, kontrast madde damarlara enjekte edilir. Böylece damarların röntgeni çekilir.
Bu, daralmış veya tıkanmış arterleri tespit etmekte yardımcı olur. Kolesterol seviyeleri, diyabet ve diğer olası risk faktörlerini değerlendirmek için kan testleri yapılır. Periferik arter hastalığı tanısı koyma süreci, hastanın belirtileri ve sağlık durumuna göre değişebilir. Dolayısıyla, belirtiler gözlemlendiğinde bir doktora başvurmak önemlidir.
Periferik Arter Hastalığı Tedavisi
Sigarayı bırakmak, arterlerin sağlığını iyileştirebilir. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Düzenli egzersiz, özellikle yürüyüş, bacak kaslarının kan akışını artırabilir. Sağlıklı bir diyet, arterleri temiz tutmayı sağlar. Kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Kan inceltici ilaçlar (aspirin), kan pıhtılarının oluşumunu önleyerek kan akışını iyileştirebilir.
Kolesterol düşürücü ilaçlar, arter tıkanıklığını azaltmaya yardımcı olabilir. Yüksek tansiyon ilaçları, kan damarlarını genişleterek kan akışını artırabilir. Anjiyoplasti ve stent yerleştirme yönteminde, daralmış artere balon kateter yerleştirilir. Ardından genişletilir. Arterin açık kalmasını sağlamak için bir stent yerleştirilebilir.
Bypass cerrahisinde, tıkanmış arteri atlayarak kan akışını yeniden yönlendirmek için bir damar nakli yapılır. Aterektomi, arterlerdeki plakları çıkarmak için kullanılan minimal invaziv prosedürdür. Belirli takviyeler veya bitkisel ilaçlar, semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak her zaman doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
Düzenli tıbbi kontroller, hastalığın ilerleyişini izlemek, tedaviyi ayarlamak için önemlidir. Periferik arter hastalığı tedavisi, her hasta için özeldir. Bir doktor rehberliğinde yapılmalıdır. Hastaların, doktorlarına danışarak en uygun tedavi yöntemini belirlemeleri önemlidir.
